Waarom een verbod?

Maar waarom wordt dit nu verboden en welk effect zal dit hebben op de bowlingballen en dus jouw bowlen en score? Om dat duidelijk te maken heb ik een aantal artikelen geschreven over de opkomst en ondergang van het balansgat.

In dit artikel lees je waarom onbalans in een bal gelimiteerd is en wat het nut van een balansgat is.

In artikel 2 duiken we daar wat dieper op in en hoe het balansgat in de laatste 20 jaar van functie veranderde.

In artikel 3 bespreken we het verband tussen die ontwikkeling en andere zaken waardoor USBC tot deze regelwijzigingen is gekomen.

Statische onbalans

In de dagen van rubber en plastic ballen was de statische onbalans van de bal een belangrijke factor.

Bowlingballen uit de jaren ‘60 en ’70 bestonden uit 3 delen: een grote kern die het gewicht bepaalde, een schil van hard rubber of polyester en een gewichtsblok net onder de schil. Zo’n type gewichtsblok noemt men ook wel een pancake weight block. Dit gewichtsblok was vooral bedoeld om het verloren gegane gewicht van de vingergaten en duimgat te compenseren. Als de gaten echter niet precies op de plaats van het gewichtsblok werden geboord, maar ernaast, dan ontstond er een onbalans.

Een onbalans in de bal betekent dat de bal, eenmaal aan het rollen, naar een positie wil gaan waarbij er wel balans is. Oftewel er wordt aan de bal getrokken door de zwaartekracht en dat betekent dat er een afbuiging gaat ontstaan. Dat noemen we hoek!

Omdat het oppervlak van de ballen in die dagen niet zo sterk was als de huidige ballen, was het kleine effect van een onbalans duidelijk voordelig. Elke board extra hoek kon een groot verschil maken. Daarom werden er limieten gesteld aan een mogelijke onbalans:

• 3 ounces top of bottom weight
• 1 ounce finger of thumb weight
• 1 ounce positive of negative side weight

Hoewel het Engelse woord ‘ounce’ erg lijkt op ons woord ‘ons’ is het gewicht veel lichter. Er gaan slechts 28,35 gram in 1 ounce.

Op een bal van zo’n 6,35 kilo (14 pounds) lijkt 1 ounce side weight niet zo veel. Dat klopt en daarom is dit ook als grens gesteld. Zodra het meer gaat worden, wordt de invloed al snel groter.

Deze video op Youtube geeft goed weer wat onbalans in een bal doet

Oliespoor

Dit type bal met pancake weight block rolde altijd over (bijna) hetzelfde spoor. Dat kwam omdat de dynamische onbalans (onbalans in rollende beweging) niet veel afweek van de statische onbalans (onbalans in stilstand) Dat betekende dat je slechts 1 oliespoor op de bal zag. Soms dun en soms wat dikker door een kleine schommeling van de bal.

Bij de huidige plastic spareballen is dat nog steeds goed te zien.

Balansgaten voor herstel

Voordat een bal geboord wordt kan deze gewogen worden om te bepalen waar de onbalans zit. Op de doos van de fabrikant staat ook altijd aangegeven hoeveel top weight een bal heeft. Dan zitten er nog geen gaten in en kan er dus nog geen sprake zijn van finger/thumb of side weight. Dat wordt immers bepaald door de positie van de gaten.

Het precieze midden van alle vingergaten en duimgat wordt het gripcentrum (center of grip = CG) genoemd. Vanaf dat punt wordt bekeken hoeveel zwaarder de twee helften van de bal t.o.v. elkaar zijn. Met een zogenaamde balansarm schaal is het verschil te meten tussen deze twee helften.

 

   

Als helft I zwaarder is dan helft II dan is er sprake van top weight. Andersom spreken we van bottom weight. Het verschil mocht en mag nog steeds maximaal 3 ounces zijn.

Als helft III zwaarder is dan helft IV dan is er sprake van finger weight. Andersom spreken we van thumb weight. Het verschil mocht 1 ounce zijn en straks 3 ounces.

Als helft V zwaarder is dan helft VI spreken we van side weight. Afhankelijk van een rechtshandige of linkshandige speler is er sprake van negative side weight resp. positive side weight. In 99% van de gevallen wordt voor positive side weight gekozen en voor een rechtshandige speler betekent dit dus dat helft VI zwaarder is. Aan die kant vind je dan ook het balansgat.
Het verschil mocht 1 ounce zijn en ook dit mag straks 3 ounces zijn.

Tijdens de productie van bowlingballen kunnen er afwijkingen optreden waardoor datgene wat op de doos van de fabrikant staat net niet klopt. En ook tijdens het boren kan men weleens een rekenfoutje maken. Als de bal dan na het boren opnieuw gewogen wordt en er blijkt een te grote onbalans in te zitten, dan kan men d.m.v. een balansgat te boren dit herstellen tot de toegestane limieten.

Maar dat mag straks dus niet meer. Geen balansgaten meer om de onbalans te herstellen maar wel een grotere marge voor die onbalans.

Wat ga je ervan merken?

Los van de gang naar de pro shop om eventuele balansgaten te laten vullen, wat merk je er dan van als je gaat bowlen?

Wordt het een heel groot verschil? Gaat de bal minder of juist meer hoeken? En gaat je score omlaag of juist omhoog?

Deze vragen zijn uiteraard het belangrijkste voor jou als bowler. En jammer genoeg niet zo simpel te beantwoorden. Dat komt omdat er veel variabelen zijn. Zowel in de spelers als in de bowlingballen.

Als een balansgat in de bal is geboord om de gewichtsverdeling weer legaal te krijgen, dan zal het vullen van dit gat ervoor zorgen dat de onbalans groter wordt. Afhankelijk van de plaats en grootte van dat gat zal de bal er wel iets van merken. Meest waarschijnlijk is dat de bal iets meer gaat hoeken. Maar het kan ook gebeuren dat de bal iets langer rechtdoor gaat en het dus iets langer duurt voordat de bal gaat hoeken. Dan lijkt het of de bal minder hoekt.

Vooral bij spelers met een lage balsnelheid zullen de verschillen goed merkbaar zijn. Dat was goed te zien op de video. Speel je met veel snelheid en weinig omwentelingen, dan zullen de verschillen veel minder zijn.

In het algemeen kan wel gesteld worden dat de grootste verschillen niet door de toppers worden ervaren maar juist door de mindere goden. Zij spelen meestal met iets minder omwentelingen en snelheid en dan is de invloed van de onbalans op de loop van de bal nu eenmaal groter.

Heb je vragen of opmerkingen? Laat hieronder een reactie achter.

Meer informatie

Er is nog veel meer informatie te geven over dit onderwerp in deze artikelen

Balansgaten en dynamische onbalans

De strijd tussen banen en ballen

 

Deze bronnen heb ik voor dit artikel gebruikt.
Speciale dank aan Bill Sempsrott van Bowling This Month voor de toestemming om gebruik te mogen maken van zijn artikelen en afbeeldingen.

USBC Bowling Technology Study
http://usbcongress.http.internapcdn.net/usbcongress/bowl/equipandspecs/pdfs/TechnologyStudy/FullStudy.pdf

A look at the USBC’s Bowling Technology Study – Bowling This Month
https://www.bowlingthismonth.com/bowling-tips/a-look-at-the-usbcs-bowling-technology-study/

Life after balance holes
https://www.bowlingthismonth.com/bowling-tips/life-after-balance-holes/

The effect of static imbalance on the performance of a bowling ball
https://www.bowlingthismonth.com/bowling-tips/the-effect-of-static-imbalance-on-bowling-ball-performance/